BÄ°Z BÜYÜDÜK VE KÄ°RLENDÄ° DÜNYA : OYUNLARDAN OYUNCAKLARA
Bugün uzunca bir yürüyüÅŸün ardından yolumu çocukluÄŸumun geçtiÄŸi Kasap Sinan Mahallesine yönelttim. Hani bazen geçmiÅŸe, çocukluÄŸunuza gidersiniz de rahatlarsınız ya benim ki o misal… Tabii ki de bu durum çocukluÄŸunuzun nasıl geçtiÄŸine baÄŸlı… Sokağın başına gelince bir ÅŸarkının sözleri aklıma geldi; “Biz büyüdük ve kirlendi dünya….” Gerçekten ne kadar güzelmiÅŸ çocuk gözü ile dünyaya bakmak, ÅŸimdilerde ise bakabilmeye çalışmak… Åžimdi gözüme ufacık, daracık görünen o sokak, o zamanlar da ne kadar geniÅŸti, bir uçtan öbür uca iki ya da üç arkadaÅŸ kollarımızı birbirimizin omzuna atarak yürümek, top kaçtığında bahçe duvarından atlayıp kaçarcasına geri çıkmak, bisiklet ya da bilyalı tekerli arabalar ile yarış yapmak… Onlarca çocuÄŸun aynı anda kendi yaÅŸ gruplarına göre sabahtan akÅŸama kadar birlikte vakit geçirdiÄŸi, akÅŸam olmasın diye içinden geçirdiÄŸi zamanlar…
O zamanki oyunlarımız bireysel deÄŸildi, genellikle takım olarak oynanan oyunlardı, arkadaÅŸlığımızı, takım çalışmamızı pekiÅŸtirirdi. Topraktan kap kacak yapar, bilye, birdirbir, seksek, ebelemece, saklambaç, yakar top, fotmiÅŸ oynardık, ip sekerdik, uçurtma uçururduk ve adını bile hatırlayamadığım oyunlar oynardık.
Zamanla “geliÅŸen ve deÄŸiÅŸen” dünya ÅŸartlarında birçok alanda olduÄŸu gibi oyunlar da deÄŸiÅŸti oyuncaklar da…
GeleceÄŸimizin teminatı çocuklarımıza aldığımız oyuncakların yapıldığı malzemelerin saÄŸlık açısından ne kadar uygun olduÄŸu farklı bir tartışma konusu iken burada dikkat çekmeye çalışmak istediÄŸim konu albenili ambalajlar ile sunulan oyuncakların çocuklarımızın psikolojisini nasıl etkileyebileceÄŸi ve kiÅŸisel geliÅŸimlerine bu oyuncakların nasıl bir katkıda bulunabileceÄŸidir.
Kemal Sunal’ın Åžaban karakteriyle baÅŸrol oynadığı Åžark Bülbülü filmindeki bir gazino patronunun öfkesini boÅŸaltma bahanesiyle canı istediÄŸi zaman çağırıp ÅŸiddet uyguladığı Mazlum karakterine atıf yapıyor. Elinde kola ÅŸiÅŸesi ile dayak yedikçe konuÅŸan oyuncak Ayıcık Mazlum vur vur hoÅŸuma gidiyor sözüyle mazoÅŸist bir karakteri olduÄŸunu baÅŸtan belli ediyor. Oyuncak Mazlum’un diÄŸer sözleri ise «Çıkışa gel çıkışa, Sen benim kim olduÄŸumu biliyor musun?, Adamı hasta etme oÄŸlum, Elhamdülillah dayaÄŸa doyduk, Kaşınma kaşırım, Kırdın kırdın, Benim babam senin babanı döver, Sen neymiÅŸsin be aÄŸabey, Boyum kısa olmasa döverdim ama neyse, Seni döverdim ama dayak yerim diye korkuyorum, El el deÄŸil balyoz mübarek, Varsa ÅŸekliniz çıkışta bekleriz, Babalık, ne vuruyorsun?, Yanlışımız olduysa affet baba”.
Çocuk psikolojisi uzmanlarının bu oyuncak hakkındaki görüÅŸleri çocuklarımızın ruhuna ÅŸiddeti aşıladığı yönünde olmuÅŸtur. Kamuoyundan aldığı tepkiler sonucunda oyuncak firması bu oyuncakları piyasadan toplatmıştır.
Barbie bebekler ile oynayan küçük kız çocuklarının onlara benzemek gibi bir eÄŸilimleri olup olmadığı konusunda Amerika’da yapılan araÅŸtırmanın sonucuna göre Barbie bebeklerin çok zayıf vücut ölçülerine ulaÅŸabilmek adına bu çocukların düzensiz yemek yedikleri ve kilo vermeye çalıştıkları ortaya çıkmıştır. Bu baÄŸlamda Barbie bebekler küçük kızlara dış görünüÅŸün çok önemli olduÄŸunu ve fiziksel olarak mükemmel olmayı aşılamaktadır.
Oyuncak deyip geçtiÄŸimiz nesnelerin gerçek hayata yansımasının ve etkilerinin somut örneklerinden birisi Barbie Bebek’e benzemek için altı kaburgasını aldıran ve 17 kez estetik ameliyat geçiren Ä°sveçli manken Pixee Fox’tur.
18. estetiÄŸini Ä°stanbul’da yaptırırken Barbie hayranlığının çok küçük yaÅŸlarda baÅŸladığını söyleyen Ä°sveçli manken Pixee Fox, serüvenini ÅŸöyle anlattı; “Tüm bunlar ben çok küçükken baÅŸladı. Küçükken kıvrımlı hatlara çok ilgim vardı. Çizgi film karakterleri çizerdim. 2009’da modellik yapamaya baÅŸladım. Aynada gördüÄŸümle kafamdaki beden uyuÅŸmuyordu. ‘Ben artık istediÄŸim gibi gözükmek istiyorum’ dedim. Böylelikle bir serüvene baÅŸladım. Bu ameliyatlara karar vermem birkaç yılımı aldı. Sonra yapmak istediÄŸimin gerçekten bu olduÄŸuna emin oldum ve bu serüvene büyük ameliyatlarla birlikte devam ettim.”
DiÄŸer taraftan 35 yaşındaki Justin Jedlica Barbie’nin erkek arkadaşı Ken’e benzemek için yaklaşık 200 kez ameliyat geçirmiÅŸtir. Bir baÅŸka Barbie Bebek saplantısı olan kiÅŸi ise beÅŸ çocuk annesi 42 yaşındaki Nannette Hammond, Barbie bebeklere benzemek için bugüne kadar bir servet harcadı. ABD’nin Ohio eyaletinde yaÅŸayan ve mutlu bir evliliÄŸi olan kadın, tam bir estetik operasyon bağımlısı olarak medyaya yansımıştır.
GeleceÄŸimizin teminatı çocuklarımızın öncelikli olarak yaşına, becerisine uygun oyuncaklar seçmeli, zekâ geliÅŸimini destekleyen, hayal gücünü geliÅŸtiren ve öÄŸretici tercihler yapılmalıdır.
Unutulmamalıdır ki ne ekersek onu biçeriz…
Doç.Dr. YaÄŸmur Küçükbezirci
